Çevre Kirliliğine Alışan Körfez, Trafik Çilesiyle Çıldıran Gölcük

Kocaeli’nin batı yakasının çevre sorunlarını yazmaya başlamışken araya 1 Mayıs girdi. Bu hafta Körfez’i gezdim. Körfez’e gitmek için deniz yolunu tercih ettim. Çünkü Gölcük – İzmit arası trafik sıkışıklığı günlük rutinin bir parçası haline geldi. Yaklaşık 20 kilometrelik mesafeyi 72 dakikada alıyoruz. Rakamlarla yazarsam 1 saat 12 dakikada. Kocaeli gibi bir sanayi kenti için sıradan bir durum olduğu düşünülebilir.  Ancak trafik çilesi sadece insanları sinirlendirmeye ya da insanların gerilmesine neden olmuyor.

Gölcük – İzmit hattı arasındaki trafik sıkışıklığı zaman kaybı yaratıyor, bir türlü ilerlemeyen trafikte araçlar egzoz salarak derin bir çevre krizi oluşturuyor. Karamürsel’den Umuttepe’ye giden 755 numaralı otobüsün varış süresini yazmaya elim varmıyor; siz hayal edin. Gölcük – İzmit hattı arasındaki trafik sıkışıklığı aynı zamanda bir kent yönetimi sorunu. Kocaeli Büyükşehir Belediye başkanı Tahir Büyükakın da İzmit – Karamürsel arasında yaşadığı için bu sorunun mutlaka farkındadır. Başka bir sorun da Değirmendere Kuruçeşme mevkiinden Halıdere sahilinin sonuna kadar yapılan yürüyüş yoluyla ilgili. Bu yürüyüş yoluna bir bisiklet yolu da eklemişler ancak bisiklet yolunda motosikletler olanca hızlarıyla cirit atıyor. Yürüyüşçüler ciddi tehdit altında. Motosikletler bisiklet yolunda sakince gitseler gıkım çıkmaz ama yolda zikzak çizerek bir oradan bir oraya savruluyor. İnanmazsanız bir akşam söylediğim yolda yürüyüşe çıkın.

Körfez’de Nefes Almak Zorlaşıyor: Sanayi Kirliliği ve Yaşanabilirlik Krizi

Anlayacağınız üzere sabah trafiği çilesi çekmemek için Değirmendere’den 08.00 vapuruna binerek 15 dakikada Tütünçiftlik’e geçtim. Hesapta bir ağabeyim ile birlikte kahvaltı ettikten sonra Körfez’i gezmek var. Körfez’e dair çevre kirliliğini, çevre sorunlarını yazmak çok zor. Körfez’de sanayinin ağır topları olan Tüpraş, Gübretaş, İgsaş ve irili ufaklı birçok sanayi tesisi bulunuyor. Körfez halkı çevre ve hava kirliliğine doymuş. Tütünçiftlik İskelesi’nden yukarı doğru yürürken Neriman teyze ve torunu Defne ile karşılaştık. Uzun süredir tanırım Neriman teyzeyi. Ben çok küçükken İzmit’teydi evi.

Denizin üzerindeki gri pusu gösterdi. “Bak bu pus değil” dedi. Ne olduğunu sordum. “Kaç haftadır yazıyorsun, işte bu hava kirliliği” dedi. Neriman teyzenin gösterdiği denizin üstündeki gri pus hava kirliliğinin görünen yüzü.  Pazartesi gününden beri Kocaeli’de, özellikle Gölcük ve Körfez’de hava kirliliği korkunç düzeyde. Nefes alma güçlüğü çekip çekmediğini sordum. Alıştığını ve artık etkilenmediğini söyledi. Aslında Tütünçiftlik ve Yarımca sokaklarında kentin üstüne sinmiş puslu havayı görebiliyorsunuz.

Körfez’de çevre kirliliği büyük sanayi tesislerinin bacalarının yükselmesiyle birlikte daima var. Yarımca sahilinin her zaman kirli olduğundan bahsediyorlardı, ufak bir tur attım kirliydi.

Müsilaj Kendisini Göstermeye Başladı

Bu yazıyı çekerken Prof.Dr. Ayşe Engin Sarısoy’dan müsilajın yüzünü gösteren bir fotoğraf geldi. Ayşe Engin hoca fotoğrafı Şirinyalı’da çekmiş. Tam da Körfez’in çevre sorunlarını yazarken … Müsilaj Gölcük, Değirmendere ve Halıdere kıyılarında da vardı. Geçen aylarda ODTÜ Çevre Mühendisliğinden Prof.Dr. Mustafa Öztürk Marmara Denizinin en temiz bölgesinin İzmit Körfezi olduğunu söylemişti. Müsilaj görüldüğüne göre İzmit Körfezi hâlâ ciddi çevresel stres altında.

Yaşasın İzmit Körfezini Doldurmak İsteyen Bir İşletmemiz Daha Oldu!

İzmit Körfezi’nde müsilaj görüldü derken geçenlerde okuduğum bir haber geldi aklıma. Sürdürülebilirlik ödülleri veren Kocaeli Sanayi Odası’nin başkanı Ayhan Zeytinoğlu’nun da ortağı olan Autoport, İzmit Körfezi’ni doldurarak kapasitesini iki kat daha büyütecekmiş. Bağımsız Kocaeli Gazetesi’nden Aziz Muhammet Ulubaş’ın haberine göre “4 bin 75 metrekare rıhtım, 50 metrekare kedi yolu bağlantısı, 100 metrekare dolfen, 1.859 metrekare ro-ro rampası, 64 metrekare yangın pompa istasyonu ve kalan 144 bin 559 metrekarelik alanda ise platform, yükleme, boşaltma ve depolama amaçlı liman tesisi tevsi ile modernizasyon işlemi gerçekleştirilecek.”

Peki Autoport  Limanını Büyüterek Çevre Sorunlarını mı Çözecek?

Ne gezer! Autoport işlerini genişletmek amacıyla limanı iki kat büyütecek ama çevre sorunlarını da büyütecek. Autoport’un projesine göre 455 bin metreküplük bir deniz dolgusu yapılacak. Buna göre 150 bin metrekareden fazla yeni liman alanı inşa edilecek. Kulağınıza  sadece bir altyapı yatırımı gibi geliyor değil mi? Hayır değil! Buna benzer projeler İzmit Körfezi gibi hassas bir alanda ciddi etkiler yaratır.

Deniz Dolgusu Biyoçeşitliliği Yok Eder

İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi İzmit Körfezi’nde bir araştırma yürütüyor. Ekipteki bilim insanları İzmit Körfezi biyoçeşitliliğinin canlanmaya başladığını ifade etmişlerdi. İşte buna göre deniz tabanı kazılarak doldurulurken canlanmaya başlayan biyoçeşitlilik canlanamayacak. İzmit Körfezi’nde müsilaj tehlikesi hâlâ tazeyken, bu tür projeler su sirkülasyonunu bozarak yeni müsilaj krizlerine davetiye çıkarır. Fotosentezi engellemesi, oksijen seviyesini düşürmesi de farklı sorunlar.

Kıyı Ekosistemleri ve Balıkçılık Tehdit Altında

Bu tür dolgu projeleri hem kıyı erozyonunu tetikliyor hem de denizel habitat kayıplarına neden oluyor. Ağır iş makineleri ve artan gemi trafiği, gürültü ve hava kirliliğini de beraberinde getirecek.

Yeni deniz dolgusu hayırlı olsun. Ama aklımda cevaplayamadığım bir soru var: İzmit halkı nerede ve nasıl yaşayacak?

Yazarın tüm yazıları